kısa bir giriş yaptık, şimdi ilk esas konumuzla devam edebiliriz.
Geniş ve şimdiki zamanda fiiller
Verben im Präsens
Mesela; Ben yaparım, ben yapıyorum Sen yaparsın, sen yapıyorsun O yapar, o yapıyor Almancada; yapar ve yapıyor aynıdır Bu bölümde ayrıca ‘‘Formelle und informelle Anrede‘‘ yani resmi olan ve resmi olmayan hitap şeklini göreceğiz. Kısaca sen ve siz. -Buraya kadar tamamsa devam edebiliriz. Bu saydığımız konulara geçmeden Almanca’da ben, sen, o, biz, siz, onlar nasıl deniyor bir bakalım. Ich-Ben Du-Sen Er/sie/es-O Wir-Biz Ihr-Siz sie-onlar Sie-Siz (saygı ifadesi olan siz, büyük yazılır) Şimdi dikkat ederseniz 3 çeşit o Var. Acaba neden 😊? – er, sie, es
Bizim 3 tane artikelimiz vardı; der, die, das. Bir benzerlik gördünüz mü? Güzel, şimdi tekrar edersek; İnsanlar, hayvanlar, bitkiler ve eşyalar isimleri oluşturuyordu, bunlar cümlenin neresinde olurlarsa olsunlar büyük harfle başlıyorlardı ve başlarına bir artıkel geliyordu. Mesela;
Der Tisch, die Tasche, das Buch – işte bir isim der ise er, die ise sie, das ise es oluyor.
Başka bir deyişle, ‘‘O‘‘ diyeceğimiz isim der ise ona er, die ise ona sie, das ise ona es şeklinde ‘‘O‘‘ diyoruz. er sie es der die das Das (es) Auge – göz Die (sie) Autobahn – Otoban Der (er) – Tren istasyonu Das (es) Baby (beybi) – Bebek Der (er) Balkon – Balkon Die (sie) Bäckerei – Fırın, Pastane Das (es) Bein – Bacak Der (er) Beruf – Meslek Die (sie) Banane – Muz Evet kişi zamirlerini görmüşü olduk. Zamiri boş verin ‘‘ben, sen, o‘‘ diyelim biz bu konuya 😊 Ich Du Er/sie/es Wir Ihr sie Sie Gelelim şimdi fiillere, mesela; Machen = yapmak Fiiller ben, sen, o, biz, siz, onlara göre değişirler. Şöyle ki; Machen: Ich mache Du machst Er/sie/es macht Wir machen Ihr macht sie machen Sie machen Ne yaptık?
Almanca’da bütün fiiler -en eki ile biter. ( Bazen -eln ile biter ama aynı kural geçerlidir)
Ama kişilere göre bu -en ekini atar başka ekler koyarız.
Ich için e Du için st Er/sie/es için t (Bu kısmı ayırıyorum, çünkü aşağıdaki ekler pek değişmezler) Wir için en Ihr için t sie için en Sie için en Artık basit cümleler kurabiliriz 😊 Ich mache Sport (Şport, sp=şp) = Ben spor yapıyorum (yaparım) Ich schlafe (şlafe, sch=ş) = Ben uyuyorum (uyurum) Ich komme = Ben geliyorum (gelirim) Ich lese = Ben okuyorum (okurum) Ich heiße (Haysse, ei=ay/ß=ss) = Ben adlandırılıyorum (adlandırılırım) Ich heiße Anton = Anton (olarak) adlandırılırım Mein (mayn) Name ist Anton = Benim adım Anton Ich sehe (h harfi bir önceki harfi uzattı, seee) = Ben görüyorum (görürüm) Ich fahre (faare) = Ben sürüyorum (sürerim)